De generale synode kende aan het einde van de derde zittingsweek een bijzondere sluiting. De synode komt in principe niet meer bijeen voor verdere besprekingen, behalve in twee gevallen.
1. Wanneer het moderamen (na overleg met adviseurs) ziet dat er dossiers zijn waarop echt een besluit van de synode moet komen.
De eerste voorwaarde (‘conditie’) heeft een verstandige, praktische achtergrond. Het gaat namelijk om zaken die ‘onontkoombaar nodig’ zijn. Te denken valt dan aan zaken die om financiële of juridische redenen nog om een besluit vragen.
2. “Wanneer kerken in groten getale aangeven terug te zullen keren binnen de bedding van de genomen synodale besluiten die vast en bondig zijn, wanneer zij eerst daarvan zijn afgeweken”.
Deze tweede voorwaarde is belangrijker. De besprekingen op de Generale Synode over de toekomst van het kerkverband zijn langdurig en intens geweest. Daarbij zijn de besprekingen die te volgen zijn slechts een deel. Grote delen zijn vooraf doordacht en besproken in commissievergaderingen. Maar nadat eerst het interim-model niet kon rekenen op breed draagvlak, werd in deze week ook duidelijk dat de laatste mogelijkheid van een herindeling in twee zelfstandige afdelingen strandde. Het sluiten van de synode lijkt dan onbevredigend, maar het is wel eerlijk. Een van de moderamenleden verwoordde het zo: ‘we zien geen begaanbare weg meer, broeders, en weten niet meer hoe we een scheuring kunnen afwenden’. Zo ernstig is de situatie, dat verder vergaderen niet meer mogelijk is, tenzij er de komende twee maanden een terugkeer komt van de kerken die afwijken.
Op deze manier is door de synode het laatste beroep gedaan op hen die afwijken om een breuk te voorkomen. Het is een oproep om door hartelijke bekering terug te keren naar de besluiten die op grond van de Schrift zijn genomen. Dat ligt nog het dichtste bij wat de ‘koninklijke weg’ genoemd werd: tucht, met als doel om terug te brengen. Nu deze dringende oproep ligt bij de kerken die door hun afwijken het kerkelijk samenleven onmogelijk hebben gemaakt, is het de roeping van ons allen om voor het moderamen en elkaar te bidden, in het bijzonder ook voor de kerken en kerkenraden die het betreft. Zo’n gebed kan nooit uit de hoogte maar alleen uit de diepte klinken. Want ‘zo Gij in het recht zou treden…’